Jangan Terlebih Guna! Ubat Steroid Topikal Untuk Masalah Kulit Ada Kesan Sampingan

Steroid topikal senang untuk dijumpai di mana-mana farmasi di negara kita. Kadangkala, pembelian krim steroid tidak memerlukan preskripsi daripada doktor. Oleh itu, ramai yang membeli ubat tersebut dan merawat diri sendiri di rumah.

Hati-hati ya, kesan ubat ini lebih teruk daripada apa yang anda sangkakan. Walaupun penggunaannya secara topikal sahaja, namun ia mampu menjejaskan tubuh jika digunakan secara berpanjangan.

Apakah steroid topikal sebenarnya?

Kortikosteroid ialah sejenis hormon semula jadi yang dihasilkan oleh kelenjar adrenal dalam tubuh kita.

Steroid topikal merupakan ubat kortikosteroid sintetik yang digunakan untuk merawat masalah kulit seperti ruam, dermatitis, gatal-gatal, ekzema dan psoriasis.

Walaupun ia membantu melegakan keradangan kulit, tetapi steroid topikal juga boleh merendahkan sistem imun badan anda.

Ubat ini mempunyai pelbagai dos kekuatan, bergantung kepada kawasan tubuh badan yang akan disapu dengan ubat tersebut dan keadaan kulit yang hendak dirawat.

Ia boleh dijumpai dalam pelbagai bentuk seperti krim, gel, losyen, salap, pita, pembalut dan larutan.

Kesan sampingan steroid topikal

Secara amnya, ubat ini selalu digunakan kurang daripada dua minggu. Penggunaan dalam jangka masa yang panjang tidak digalakkan kerana kesan sampingannya.

Namun, berundinglah dengan doktor anda mengenai masalah kulit dan rawatan yang anda perlukan jika penggunaannya akan melangkaui dua minggu.

Kesan sampingan penggunaan steroid topikal boleh dibahagikan mengikut kesan tempatan dan kesan kepada sistem tubuh anda.

Kesan tempatan (kulit)

1. Perubahan atrofi kulit

Atrofi kulit ialah keadaan di mana kulit anda mengalami perubahan struktur kulit dan berbeza daripada keadaan kulit yang normal.

Penggunaan steroid topikal yang berpanjangan boleh menyebabkan perubahan atrofi kulit seperti:

• Purpura: Ruam berwarna keunguan disebabkan oleh pendarahan dalaman daripada saluran darah kecil
• Stellate pseudoscar: Keadaan ini disebabkan oleh kerapuhan kulit yang tinggi dan perubahan dalam tisu penghubung dermis
• Telangiectasis: Keadaan yang dicirikan oleh pengembangan kapilari yang menyebabkannya muncul di permukaan kulit sebagai kelompok kecil berwarna merah atau ungu
• Ulser
• Atrofi steroid
• Tanda regangan kulit (striae)
• Mudah lebam
• Kulit mudah rapuh

2. Jangkitan kuman pada kulit

Oleh sebab ubat ini berpotensi untuk melemahkan imun badan anda, jangkitan kuman lebih mudah untuk berlaku pada kulit anda.

Penggunaan yang berpanjangan boleh memudaratkan atau menyebarkan jangkitan kulit yang anda alami.

Contoh jangkitan kuman yang boleh berlaku ialah:

• Jangkitan kuman pada folikel
• Jangkitan kuman sekunder (daripada sumber lain)
• Tinea incognito: Jangkitan fungus di mana penampilan klinikal telah diubah oleh sesetengah rawatan seperti penggunaan krim steroid. Ia boleh menyebabkan jangkitan merebak secara perlahan-lahan

3. Perubahan optik

Steroid juga boleh digunakan sebagai ubat titisan mata. Namun, penggunaan yang berpanjangan boleh meningkatkan risiko mendapat glaukoma, katarak dan hipertensi okular.

4. Kesan sampingan kulit yang lain

Kesan sampingan tempatan lain termasuklah:

• Dermatitis sentuh alergik
• Penyembuhan luka yang lambat
• Jerawat
• Hiperpigmentasi kulit: Warna kulit menjadi lebih gelap daripada kebiasaannya
• Hirsutisme: Tumbuhnya rambut tebal pada wanita, di bahagian tubuh yang biasanya tumbuh pada lelaki, seperti wajah, dada, dan punggung
• Hipopigmentasi kulit: Warna kulit lebih cerah daripada kebiasaannya
• Rosacea: Penyakit kulit yang ditandai dengan keradangan berupa ruam kemerahan pada wajah

Kesan sampingan steroid topikal terhadap sistem badan

1. Sistem endokrin

Sistem endokrin tubuh kita bertanggungjawab untuk menghasilkan beberapa hormon untuk fungsi tubuh seperti kortisol.

Krim steroid yang berkonsentrasi tinggi dan digunakan dalam tempoh yang lebih lama berupaya untuk mengganggu sistem badan kita.

Bayi dan kanak-kanak lebih berisiko untuk mendapat kesan terhadap sistem badan kerana mereka mempunyai nisbah luas permukaan dan isipadu badan yang lebih tinggi.

Jika ia mengganggu sistem endokrin, beberapa penyakit yang boleh membawa maut akan berlaku seperti:

• Sindrom Cushing Iatrogenik: Penyakit ini berlaku disebabkan penggunaan steroid topikal yang berlebihan
  • Muka berbentuk bulan
  • Bonggolan lemak di antara bahu
  • Kesan regangan
  • Obesiti memusat di bahagian perut sahaja
• Krisis Addison berkaitan dengan corticosteroid
• Kelambatan pertumbuhan

2. Sistem metabolik

Tahukah anda, penggunaan topikal steroid berdos tinggi dalam masa panjang boleh menyebabkan anda mendapat diabetes?

Hal ini kerana ia boleh mengakibatkan lonjakan kadar gula dalam darah dengan membuat organ hati rintang terhadap insulin.

Selain itu, ia juga boleh mengundang masalah tulang seperti mengurangkan ketumpatan mineral tulang dan perubahan struktur tulang.

3. Sistem ginjal dan elektrolit

Sistem ginjal juga boleh terlibat dan mengakibatkan tekanan darah tinggi, kekurangan kalsium dalam darah dan bengkak air yang boleh dilihat pada tangan dan kaki anda.

Konklusi

Jika anda mempunyai masalah kulit yang memerlukan steroid topikal, sila berunding dengan doktor anda untuk rawatan lebih lanjut.

Janganlah cuba untuk merawat diri sendiri kerana kesan sampingannya memudaratkan dalam jangka masa pendek mahupun panjang.