Disfungsi sendi temporomandibular (TMD atau TMJD) menggambarkan otot ‘mengunyah’ dan sendi antara rahang bawah dan pangkal tengkorak yang terjejas. Ciri yang paling penting adalah rasa sakit, diikuti dengan pergerakan mandibular yang terhad, dan bunyi dari sendi temporomandibular semasa pergerakan ini. Walaupun TMD bukanlah penyakit yang mengancam nyawa, ia boleh mengurangkan kualiti hidup, kerana simptom boleh menjadi kronik dan sukar untuk diuruskan.

TMD menjejaskan kira-kira 20% hingga 30% daripada populasi dewasa hingga tahap tertentu. Biasanya, orang yang terkena TMD berusia antara 20 hingga 40 tahun, dan wanita kelihatan lebih banyak berbanding lelaki. TMD adalah penyebab kedua kesakitan orofasial selepas kesakitan pergigian seperti sakit gigi.

Apakah simptomnya?

Tanda dan simptom gangguan sendi temporomandibular mempunyai banyak jenis. Simptom biasanya akan melibatkan lebih daripada satu daripada pelbagai komponen sistem kunyahan (masticatory), otot, saraf, tendon, ligamen, tulang, tisu penghubung, atau gigi.

TMD boleh menyebabkan:

• Bunyi klik, pop atau mengigit apabila mengunyah atau menggerakkan mulut
• Sakit otot di sekeliling rahang
• Sakit di hadapan telinga yang boleh merebak ke pipi, telinga
• Kesukaran membuka mulut – rahang mungkin berasa ketat seolah-olah ia tersangkut untuk dimakan
• Sakit kepala atau migrain
• Sakit telinga atau “buzzing” atau berasa telinga disekat
• Sakit di bahagian lain badan – seperti leher atau belakang.

Simptom di atas boleh menyebabkan simptom lain, seperti gangguan tidur. Tanda-tanda dan simptom lain juga telah disebutkan, walaupun ini adalah kurang biasa dan signifikan daripada tanda-tanda dan simptom kronik yang disenaraikan di atas. Berikut adalah contoh-contoh:

• Sakit kepala. Contohnya kesakitan di rektum (belakang kepala), dahi atau sakit kepala ketegangan.
• Sakit di tempat lain, seperti gigi, leher, atau bahu.
• Mengurangkan ketajaman pendengaran (kehilangan pendengaran).
• Tinnitus (kadang-kadang).
• Malocclusion (perasaan bahawa gigi tidak bertemu dengan baik).
• Sakit atau rasa tekanan di belakang mata.

Apakah puncanya?

• Pastikan otot rahang anda dan letakkan tekanan pada sendi kerana pengetaman rahang atau pengisaran gigi (bruxism). Ini biasanya disebabkan tekanan.
• Osteoarthritis membawa kepada keletihan dan koyakan di dalam sendi rahang.
• Kerosakan pada sendi rahang – contohnya, selepas pukulan ke muka atau pembedahan
• Peningkatan sensitiviti terhadap tekanan dan kesakitan, yang membawa kepada lebih banyak tekanan.
• Gigitab tidak sekata – contohnya: apabila tampalan baru, mahkota pergigian atau gigi palsu dipasang
• Penyakit tertentu – Beberapa penyakit tertentu seperti arthritis rheumatoid, gout atau fibromyalgia mungkin berlaku kerana TMD

Walau bagaimanapun, sesetengah orang boleh mengembangkan TMD tanpa sebab jelas yang ditemui.

Jika anda mempunyai TMD, berjumpa doktor gigi anda terlebih dahulu untuk didiagnosis dan dapatkan nasihat rawatan.

Pada masa yang pertama, pesakit boleh mencuba rawatan bukan pembedahan seperti perubahan gaya hidup dan rawatan fisioterapi jenis mandiri.