Orang Islam diwajibkan untuk menghadkan jumlah makanan, minuman dan merokok sepanjang tempoh puasa Ramadhan. Lebih daripada agama, puasa mempunyai kesan ketara pada kesihatan kita. Untuk mengetahui bagaimana puasa boleh mengubah kesihatan, kita perlu melihat apa yang berlaku kepada badan kita semasa berpuasa dari sudut pandangan perubatan.

Pada bulan Ramadan, diet, tidur dan aktiviti harian berubah dengan ketara. Perubahan ini termasuk fungsi organ badan (perubahan fisiologi), darah dan cecair (hematologi) serta elektrolit (biokimia darah).

Bagaimana puasa boleh membantu menurunkan berat badan dan kolesterol?

Bergantung kepada keadaan badan anda, perubahan berbeza pada setiap orang. Biasanya, badan mengambil masa kira-kira 8 jam untuk mencerna makanan dan menyerap semua nutrien daripada makanan yang dimakan. Glukosa daripada makanan – sumber tenaga badan anda – disimpan dalam hati dan otot. Selepas 8 jam ini, badan masuk ke dalam “mod puasa” dan mula menggunakan glukosa yang tersimpan untuk berfungsi. Apabila sumber tenaga ini digunakan, badan itu akan pergi kepada bekalan tenaga seterusnya: lemak. Menariknya, badan tidak menggunakan semua glukosa dalam hati tetapi menjimatkan untuk fungsi hati yang lain jika tubuh memerlukan lebih tenaga.

Jika lemak dan glukosa digunakan, badan akan memecahkan protein untuk mendapatkan tenaga. Ini adalah cara yang tidak sihat untuk menghasilkan tenaga. Apabila badan menggunakan protein, ia merosakkkan otot, membuatkan otot menjadi kecil dan lemah.

Baiknya, semasa puasa Ramadhan, puasa hanya berlangsung kira-kira 13-14 jam, hanya apabila badan telah digunakan glukosa dan beralih kepada lemak untuk membuat tenaga. Oleh itu, puasa boleh mengelakkan pemecahan protein dan sebenarnya menggunakan lebih banyak lemak di dalam badan. Hasilnya, kita akan kehilangan berat badan dan mengurangkan kolesterol darah, serta mengurangkan risiko kencing manis dan tekanan darah rendah.

Adakah betul puasa mendorong proses detoksifikasi?

Jawapannya ya, puasa juga boleh detoks badan anda. Semasa berpuasa, pelbagai toksin badan disimpan dalam lemak dikeluarkan dari badan. Selepas beberapa hari berpuasa, tahap hormon endorphin sedang meningkat – hormon yang bertanggungjawab untuk kecergasan yang lebih baik, kuasa kognitif, dan kesihatan mental.

Sepanjang bulan Ramadan, anda perlu memberi perhatian kepada pengambilan cecair badan anda. Pengambilan cecair yang kurang boleh menyebabkan badan kehilangan elektrolit dan kalium, menurut satu kajian oleh Attarzadeh Hosseini SR et al (2013). Elektrolit dalam badan diperlukan untuk membantu mengekalkan keseimbangan air, pengecutan otot (termasuk dan transmisi impuls saraf. Jadi, teruskan hidrasi semasa berpuasa.

Bagaimana untuk kekal sihat semasa berpuasa?

Diet yang seimbang memainkan peranan yang penting dalam puasa. Untuk mengelakkan kerosakan otot, anda perlu meningkatkan sumber tenaga dalam makanan anda, seperti karbohidrat dan lemak. Walaupun kerosakan lemak dan karbohidrat tubuh anda lebih daripada biasa, tidak bergantung kepada puasa dan mengelakkan diri daripada makan terlalu banyak bahan-bahan ini. Untuk pengambilan cecair, tetapkan 8 cawan air sehari (atau 2500ml sehari) supaya buah pinggang dan pundi kencing tidak terlalu bekerja keras. Dengan memahami perubahan badan semasa berpuasa, anda akan dapat untuk memenuhi keperluan badan dan kekal sihat pada bulan Ramadan.